Zabawy z elementami Ruchu Rozwijającego W. Sherborne  – propozycje zabaw dla dzieci wraz z rodzicami, rodzeństwem, kolegą...

Weronika Sherborne była angielską terapeutką, nauczycielką wychowania fizycznego. W latach 60-tych wypracowała własny system ćwiczeń. Ma on zastosowanie we wspomaganiu prawidłowego rozwoju dzieci i w korygowaniu jego zaburzeń. Ćwiczenia te wywodzą się ze szkoły Rudolfa Labana i z doświadczeń własnych, a znane są pod nazwą Ruchu Rozwijającego. Nazwa ruchu rozwijającego wyraża główną ideę metody: - posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju. Opracowany przez Sherborne system ćwiczeń wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspakajanych w kontakcie z dorosłymi.

Stosowanie metody ruchu rozwijającego przynosi korzyści dla dzieci:
• wspomaga rozwój,
• wyrównuje opóźnienia w sferze emocjonalnej i społecznej.
• uczy współdziałania z partnerem,
• pozwala wykorzystać nagromadzoną energię, wykorzystać siłę,
• uczy koncentrowania się na wykonywanym zadaniu.
• wyzwala wśród uczestników wiele radości, śmiechu.

Zdaniem autorki tej metody
... „wszystkie dzieci mają dwie podstawowe potrzeby:
• pragną poczuć się dobrze we własnym ciele (jak w domu), czyli umieć w pełni nad nim zapanować
• odczuwają potrzebę nawiązywania kontaktu z innymi,
Zaspokojenie tych potrzeb – dobry kontakt z samym sobą i z innymi ludźmi – jest możliwy dzięki dobremu nauczaniu ruchu”.

Weronika Sherborne w metodzie Ruchu Rozwijającego wyróżnia ćwiczenia, które wspomagają rozwój dziecka. Do nich należą:
• ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała,
• ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu,
• ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą,
• ćwiczenia twórcze.

Ćwiczenia w/w można stosować w różnych formach:

• zajęcia indywidualne,
• zajęcia w parach, np. z rodzeństwem, rodzicem

Ćwiczenia stosowane w tej metodzie opierają się na doświadczeniach ruchowych, intensywności i ciągłości doświadczeń. Mają one szczególne znaczenie dla rozwoju wszystkich dzieci, a szczególnie dla dzieci z zaburzeniami w sferze ruchowej, emocjonalnej i społecznej. W metodzie ruchu rozwijającego dotyk, ruch, ćwiczenia świadomości ciała i przestrzeni oraz wzajemne relacje. Metoda ta jest prosta, naturalna i możliwa do zastosowania w każdych warunkach, bez konieczności używania przyrządów. Ćwiczymy boso, w niekrępujących ruch strojach, na podłodze, w niskich bezpiecznych pozycjach (jak kto może) i bez elementów współzawodnictwa. Po intensywnym wysiłku stosujemy odpoczynek i relaks.
Ze względu na swą prostotę, naturalność i możliwość stosowania jej w każdych warunkach, jest to metoda dla każdego. Każdy może w niej uczestniczyć w takim zakresie, w jakim jest to dla niego możliwe. Nie ma słabszych, gorszych, czy smutnych. Wszyscy są aktywni, radośni i zwycięscy. Każdemu coś się uda, każdy zostanie pochwalony i zachęcony do wysiłku.

II - Ćwiczenia kształtujące świadomość osoby, schematu ciała i przestrzeni.

Ćwiczenia kształtujące świadomość schematu ciała.

• „Bajka o moim ciele” – wszyscy znajdują się w pozycji siedzącej i nazywają różne części ciała i jednocześnie wykonując konkretny ruch:
- poznajemy swoje rączki,
- rączki witają się z nóżkami, dotykamy swoje stopy,
- paluszki spacerują dalej i spotykają kolanka,
- po kolankach mamy brzuszek, głaszczemy i masujemy,
- idą paluszki dalej i witają się z szyjką, kręcimy szyjką raz w jedna, raz w drugą stronę,
- po szyi poznają paluszki buźkę, dotykają oczka, nos – liczą dziurki w nosie, dotykają brodę,
- paluszki – wędrowniczki głaszczą włosy i spotykają uszy, liczą uszy.
- poprawianie fryzury.

• „Lustro” – dzieci siedzą naprzeciwko siebie: jedno wykonuje dowolne ruchy, gesty, drugie naśladuje jego ruchy.
• ,,Koncert - gra na plecach” – jedno dziecko klęczy na podłodze obok leżącego dziecka (dziecko leży na brzuchu na podłodze). Dziecko klęczące gra palcami na plecach dziecka leżącego. Najpierw lekko uderzając opuszkami palców, potem coraz mocniej, a następnie kantami dłoni, pięściami i całymi dłońmi. W trakcie wykonywania ćwiczeń należy zmieniać siłę i ryty uderzeń. Po chwili należy dokonać zmiany ról.

 Ćwiczenia kształtujące świadomość przestrzeni.

• Zabawa pt. ,,Jak najwyżej’. Leżymy na plecach ,,w rozsypce” na podłodze. Sięganie rękoma i nogami ,, do sufitu”, wyciąganie ich jak najwyżej, naśladowanie ruchem dłoni gestu wkręcanie żarówek.
• Zabawa pt. ,,Baczek”. Siedzimy na podłodze z nogami ugiętymi w kolanach i lekko uniesionymi. Odpychając się rękoma, każdy próbuje samodzielnie obracać się w miejscu wokół własnej osi.

 Ćwiczenia oparte na relacji ,,z” (relacji opiekuńczej).

• „Naleśniki”, czyli rolowanie po podłodze – jedno dziecko klęczy na podłodze przy leżącym na plechach obok dziecku, które ma wyciągnięte ręce w tył ( za głową). Dziecko klęczące stara się powoli i lekko obrócić (przetoczyć) dziecko na brzuch.
• Zabawa pt. ,,Wycieczka” – jedno dziecko stoi przed leżącym na podłodze. Dziecko leży na plecach na podłodze, z ramionami wyciągniętymi w tył ( za głową). Natomiast drugie dziecko przytrzymuje dziecko za nogi na wysokości kostek, lekko przeciąga je w różnych kierunkach.
• Zabawa pt. ,,Wycieczka” – jedno dziecko stoi przed leżącym na podłodze. Dziecko leży na plecach na podłodze, z ramionami wyciągniętymi w tył ( za głowa). Natomiast drugie dziecko, trzymając dziecko za dłonie i nadgarstki, lekko ciągnie je po podłodze.

Ćwiczenia rozwijające relacje ,,przeciwko’ (relacje mocy i energii).

• „Przepychanki” – dzieci siedzą na podłodze plecami do siebie i próbują się przepychać.
• „Paczka” – jedno dziecko siedzi skulone na podłodze, drugie klęcząc naprzeciwko, próbuje go rozpakować.

Ćwiczenia relaksujące - , „Rak”
Idzie, idzie rak
Dzieci zwrócone do siebie twarzą,. Spacerujemy palcami: kciukiem i wskazującym po ręce kolegi.
Czasem naprzód, czasem wspak.
Odpowiednio zmieniając kierunek ruchu.
Idzie rak nieborak,
Spacerujemy jak na początku,
Jak uszczypnie, będzie znak.
Delikatnie i z humorem naśladujemy szczypanie.

Ćwiczenia oparte na relacji ,,razem” (relacji partnerskiej).

• Zabawa pt. ,,Piłowanie drewna”. – Dzieci siedzą w rozkroku, zwrócone przodem, trzymając się za dłonie. Nogi jednego dziecka znajdują się pod nogami drugiego dziecka. Następnie na przemian kładą się na plecach na podłodze, cały czas trzymając się za ręce.
• „Rowerek” –dzieci leżą na plecach na podłodze z nogami uniesionymi w górę i ugiętymi kolanami. Dzieci leżą tak, aby jego stopa była oparta o stopy partnera. Następnie wspólnie wykonują tzw. rowerek. Prowadzący powtarza rymowankę, różnicuje tempo:
„Jedzie Radek na rowerze,
a pan Romek na skuterze.
Raz, dwa, trzy,
jedz i ty”.
• „Prowadzenie ślepca” – dziecko trzyma drugie dziecko, (które ma zamknięte oczy) i prowadzi je (zmiana ról).

 Ćwiczenia twórcze.

• Swobodny taniec przy muzyce wolnej i szybkiej.
Prowadzący zaczyna zabawę od opowieści ruchowej „ Jest jesień, wieje wietrzyk z drzew opadają liście, są bardzo kolorowe, wolniutko opadają na ziemie tworząc dywan. Wyobraźcie sobie, że jesteście listkami i pozwalacie aby wietrzyk wami kołysał...”.
Ćwiczenia relaksujące - ,,Kołysanka” do wiersza J. Porazińskiej pt. ,,Bajka iskierki” nuconej przez nauczyciela lub odtwarzanej z płyty CD. Dziecko siedzi w kole na podłodze siad skrzyżny i kołysze się na boki.

Z popielnika na Wojtusia iskiereczka mruga;
Chodź, opowiem ci bajeczkę, bajka będzie długa.
Była sobie raz królowa, pokochała grajka,
Król wyprawił im wesele i skończona bajka.
Była sobie Baba –Jaga, miała chatkę z masła,
A w tej chatce same dziwy! Psst... iskierka zgasła.
Z popielnika na Wojtusia iskiereczka mruga;
Chodź, opowiem ci bajeczkę, bajka będzie długa.
Już ci Wojtuś nie uwierzy, iskiereczko mała.
Chwilkę błyśniesz, potem zgaśniesz.
Ot i bajka cała.

Literatura:
1. M. Bogdanowicz, D. Okrzesik ,,Opis i panowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne” , Gdańsk 2005r.
2. M. Bogdanowicz, B. Kisiel ,,metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka”, Warszawa 1992r.