Osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, są w depresji lub poczuły potrzebę kontaktu z kimś, kto profesjonalnie zajmuje się pomocą psychologiczną, często zastanawiają się do kogo udać się po pomoc. Pojawia się szereg nieporozumień związanych z potocznym rozumieniem psychologa jako osoby do której udajemy się w sprawach dotyczących wszelkich trudności związanych ze zdrowiem psychicznym. Zawód psychologa bardzo często mylony jest z zawodem psychoterapeuty, a nawet psychiatry. Aby wyjaśnić to nieporozumienie i udać się po pomoc do odpowiedniej osoby należy bliżej zapoznać się z tym, co kryje się pod nazwami psycholog, psychoterapeuta i psychiatra.
Psycholog
Psycholog – to osoba, która posiada tytuł magistra w zakresie psychologii. Psychologia jest to nauka, która bada mechanizmy i prawa rządzące psychiką i zachowaniami człowieka. Psycholog ma zatem odpowiednie kwalifikacje aby posługiwać się testami psychologicznymi, wydawać orzeczenia, zaświadczenia i stawiać diagnozę psychologiczną. Może również udzielać pomocy psychologicznej, zajmować się poradnictwem czy doradzać w kwestiach związanych z wychowywaniem dzieci, pracą, biznesowych itd. Studenci psychologii kształcą się w różnych specjalnościach, np. psychologia transportu, psychologia sądowa, poradnictwo zawodowe, psychologia pracy, psychologia kliniczna. Psycholog nie może wystawiać recept na lekarstwa, czyli stosować leczenia farmakologicznego. Psycholog nie może też prowadzić psychoterapii, chyba że ukończył szkołę psychoterapii.
Psychiatra
Psychiatra – to osoba, która ukończyła studia medyczne i specjalizację z psychiatrii. Psychiatria zajmuje się badaniem, zapobieganiem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Lekarz psychiatrii stawia diagnozę po rozpoznaniu objawów i ma możliwość stosowania środków farmakologicznych. Zaburzeniom psychicznym mogą towarzyszyć objawy fizyczne, wtedy psychiatra przeprowadza klasyczne badanie lekarskie. Może również prosić o wypełnienie kwestionariusza lub wykonanie prostego zadania. Po postawieniu diagnozy lekarz zaproponuje odpowiednią terapię. Coraz częściej proponowane są dwutorowe formy leczenia czyli połączenie farmakologii i psychoterapii (pacjent kierowany jest wówczas do psychoterapeuty lub psychiatra sam prowadzi psychoterapię jeśli posiada odpowiednie wykształcenie). Ma to miejsce np. w stanach depresyjnych, lękowych oraz zaburzeniach osobowości.
Psychoterapeuta
Psychoterapeuta – to ktoś, kto ukończył podyplomowe szkolenie w zakresie psychoterapii w jednym z certyfikowanych ośrodków psychoterapii. Psychoterapeuta powinien również odbyć terapię własną, która często jest warunkiem uzyskania dyplomu. Bardzo ważnym elementem pracy psychoterapeuty jest korzystanie z superwizji. Psychoterapia jest metodą leczenia zaburzeń nerwicowych (obecnie klasyfikowanych jako zaburzenia lękowe), zaburzeń osobowości chorób psychosomatycznych oraz rozmaitych problemów natury psychologicznej. Podstawowym środkiem leczenia w psychoterapii jest specyficzny rodzaj relacji pomiędzy pacjentem a psychoterapeutą, opartej na zaufaniu, rozmowie oraz kontrakcie zawartym na początku terapii. Psychoterapeuta w zależności od nurtu w którym pracuje oraz problematyki pacjenta prowadzi terapię długo lub krótkoterminową. Istnieje kilka nurtów psychoterapii. Do głównych zaliczamy: psychoterapię psychodynamiczną, psychoanalityczną, poznawczo – behawioralną, systemową, humanistyczno – egzystencjonalną. Psychoterapeuta nie może przypisywać lekarstw ale zdarza się, że prosi pacjenta o konsultację psychiatryczną kiedy uzna, że pomocne w terapii będzie leczenie zintegrowane ( farmakologia i psychoterapia).